160. ROCZNICA POWSTANIA STYCZNIOWEGO
W poniedziałek 23 stycznia 2023 roku, dzień po 160. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego, Zbigniew Teofil Jach Starosta Zambrowski, Sebastian Orłowski Wicestarosta Zambrowski, Kazimierz Dąbrowski Burmistrz Miasta Zambrów, Adam Libuda Zastępca Burmistrza Miasta Zambrów oraz ks. Wojciech Nowacki Proboszcz Parafii pw. Trójcy Przenajświętszej w Zambrowie, uczcili pamięć poległych w walkach. Samorządowcy wspólnie z Proboszczem złożyli kwiaty oraz zapalili znicze pod pomnikiem, postawionym w hołdzie poległym powstańcom styczniowym. Następnie udali się na cmentarz parafialny przy ulicy Ostrowskiej gdzie, na kwaterze spoczywa 40 powstańców styczniowych, poległych w Bitwie pod Zbrzeźnicą. Tam również złożyli wieńce oraz zapalono znicze.
“Największa bitwa w rejonie Zambrowa rozegrała się 7 lipca 1863 roku pod Zbrzeźnicą (niektórzy też nazywają ją bitwą pod Porytem). W zorganizowanej zasadzce powstańcy zaatakowali dwie rosyjskie roty zmierzające z Czyżewa (via Zambrów) do Łomży. Zdania na temat efektu walki są podzielone, nie ulega jednak wątpliwości, że partyzanci (głównie kosynierzy) w zetknięciu z bronią palną musieli się po pewnym czasie wycofać. Straty Rosjan były jednak znaczne. Poległych pochowali zaborcy na cmentarzu prawosławnym w Woli Zambrowskiej. Natomiast 32 Polaków pochowała okoliczna ludność następnego dnia w kilku mogiłach. W latach późniejszych powstańców ekshumowano i przewieziono na cmentarz w Zambrowie, gdzie spoczęli we wspólnej mogile. Dokładnie dwa miesiące później pod Zbrzeźnicą rozegrała się kolejna potyczka. Na rekwirujących siano kozaków dwukrotnie uderzali Polacy, ale po nadejściu posiłków rosyjskich powstańcy wycofali się, zadając wrogowi straty, (4 zabitych i 3 rannych żołnierzy). Nieco wcześniej, bo 3 września doszło do dwugodzinnej walki pod Saniami. Polacy trzykrotnie atakowali dużo silniejsze oddziały, lecz w końcu musieli się wycofać, tracąc 7 zabitych i 7 rannych (jeden zmarł wskutek odniesionych ran). Straty rosyjskie sięgały ogółem 35 osób” (“Studia Łomżyńskie”, 18, 2007, s. 270)
M. Maciejewski
